7 Energie, groen en milieu

Taakveld 7.2 Riolering en 7.4 Milieu: De waterkwaliteit in Nederland verbetert, maar veel wateren voldoen in 2027 naar verwachting nog niet aan de gestelde doelen. Als een lidstaat Europese regelgeving niet goed omzet, kan de Europese Commissie de betrokken lidstaat in gebreke stellen. Het rijk kan regionale partijen daarvoor medeverantwoordelijk stellen, maar alleen indien decentrale overheden nalatig zijn geweest. Verwacht wordt dat de Rijksoverheid en het Hoogheemraadschap van Rijnland dit jaar met aanscherping van beleid komen. Gezien de ontwikkelingen rondom de Herziening van de Europese Richtlijn Stedelijk Afvalwater wordt verwacht dat de emissies uit de riolering omlaag moeten. Onduidelijk is, of het rijk ons medeverantwoordelijk wil stellen én ook in welk tempo de emissie uit de riolering omlaag moeten. Voor gemeente Katwijk ligt met het verminderen van de emissie uit het riool een parallel belang, namelijk de verbetering van de zwemwaterkwaliteit van onze badplaats.

Taakveld 7.2 Riolering en 7.4 Milieu (onderdeel Duurzaamheid). Voor de verbetering van de zwemwaterkwaliteit zijn vanaf dit jaar zijn structureel middelen beschikbaar voor onderzoek naar foutaansluitingen. In 2024 onderzoekt de gemeente de foutaansluitingen in 't Heen en wijk De Noord ten noorden van het Prins Hendrikkanaal. Dit betreft fouten, waarbij vuilwater niet naar de rioolwaterzuiveringsinstallatie gaat maar juist via het hemelwaterstelsel op het oppervlaktewater lozen. De middelen worden gedekt vanuit de voorziening rioolheffing [AG 7].

Taakveld 7.4 Milieu (onderdeel Duurzaamheid) In 2024 wordt de Groene Daken subsidie geëvalueerd. Tot 2026/7 stimuleert gemeente Katwijk particuliere bewoners om daken te vergroenen. Deze subsidie draagt bij aan het verbeteren van biodiversiteit en klimaatbestendigheid. Het aantal aanvragen loopt terug ondanks nieuwe communicatieacties. Om die reden komt het college met een voorstel om de subsidie te verruimen door verbreding van doelgroepen en aantal maatregelen. Met name huurders en scholieren via de scholen willen we meer betrekken bij het vergroenen en klimaatbestendiger maken van de gemeente. Naast maatregelen gaat het ook om bewustwording.

Taakveld 5.7 Groen, 7.2 Riolering en 7.4 Milieu (onderdeel Duurzaamheid) Katwijk kleurt Groener is het communicatie platform van de gemeente samen met lokale organisaties zoals: Steenbreek, DunaVie en De Groene Uitdaging. Het doel ervan is om bewoners gericht te betrekken bij klimaatadaptatie en vergroenen van hun leef- en woonomgeving. Daarnaast betrekken we ook lokale leveranciers en hoveniers om vanuit klimaatadaptatie ook de bedrijvigheid te stimuleren. Dit jaar is het startjaar en zijn de middelen gedekt vanuit groen, duurzaamheid en riolering. Afhankelijk van de behoefte uit de samenleving kan er extra vraag naar middelen ontstaan. Hierin is nu niet voorzien. Eind 2024 evalueren gemeente en lokale partners de uitgezette activiteiten, zodat de communicatie aanpak kan worden aangescherpt.

Taakveld 5.7 Groen, 7.2 Riolering en 7.4 Milieu (onderdeel Duurzaamheid). Groen Blauw Verbindt! Klimaatadaptatie en Biodiversiteit zijn regionale opgaven. Beiden worden op landelijk niveau gevraagd én provinciaal via de provinciale omgevingsverordening opgelegd. Gemeente Katwijk heeft met regionale partners op regionaal schaalniveau de groene en blauwe verbindingen uitgewerkt tot op lokaal niveau. Vanaf 2024 werkt de gemeente deze lokale verbindingen verder uit, zodat het geschikt is om cofinanciering aan te vragen via regionale investeringsfondsen. Een eerste uitwerking betreft de Rijnmond in combinatie vanwege de voorgenomen ontwikkeling van het erfgoedcentrum.

Taakveld 7.3 Afval: In 2024 werken we verder aan de invoering van Diftar op 1 januari 2025. Er zijn momenteel veel ontwikkelingen rond de circulaire economie, grondstoffenbeleid en afvalinzameling. Hergebruik van materialen wordt de nieuwe norm. In 2024 onderzoeken we welke mogelijkheden er zijn om meer hergebruik te stimuleren. Gemeente Katwijk heeft zich aangesloten bij een landelijke aanpak van lachgascilinders.

Taakveld 5.7 Groen. In het nieuw opgestelde groenbeheerplan 2024-2027 wordt de huidige staat van het groen in onze gemeente geschetst. Het geheel wordt ook verwerkt in een apart raadsvoorstel met betrekking tot dit onderwerp.

Taakveld 7.4 Milieu, Externe Veiligheid (wettelijke taak): met de komst van de omgevingswet ontstaat er een wettelijk taak in 2024. De registratieplicht voor risicovolle activiteiten wordt uitgebreid en is het eenmalig overzetten van i nformatie over (zeer) kwetsbare gebouwen en locaties naar het Register Externe Veiligheid nodig.

Taakveld 7.4, Geluidhinder (wettelijke taak): met de komst van de Omgevingswet is de Wet geluidhinder (Wgh) opgeheven en wijzigen een aantal taken. In 2024 worden een aantal wijzigingen doorgevoerd maar voor een aantal taken zal in 2025 eenmalig aanvullend budget nodig zijn.
1. Voor het bedrijventerrein 't Heen moet eenmalig een (nieuw) geluidproductieplafond worden vastgesteld.
2. Voor de gemeentelijke wegen moet er eenmalig een geluidnetwerk worden opgesteld, de basis geluidemissie (BGE).
3. Er moet een nieuw hogere waarde besluit worden vastgesteld gekoppeld aan een nota geluid, welke geborgd wordt in het nieuwe Omgevingsplan Katwijk.

Taakveld 7.4 Energietransitie: In Nederland, in onze regio en in Katwijk willen we in 2050 klimaatneutraal zijn. Hierbij wordt in Katwijk vooral ingezet op energie besparen en isoleren waarmee ook een koppeling wordt gemaakt met de topprioriteit van het college; het voorkomen en bestrijden van energiearmoede. Er wordt lokaal en regionaal ingezet op een betaalbare mix van toekomstige warmtebronnen voor de gebouwde omgeving. Katwijk committeert zich aan de RES-doelstellingen op het gebied van energiebesparing en mobiliteit, en levert een bijdrage aan de RES-doelstelling voor Duurzame Opwek energie (DOE)2030.

Taakveld 7.4 Energietransitie: Vanuit het Winterplan 2022/2023, zijn in 2022 actuele en structurele acties opgestart. De structurele acties m.b.t. isoleren en energie besparen om zo energiearmoede te voorkomen en bestrijden sluiten ook aan op specifieke uitkeringen (SpUks Energiearmoede) en de (subsidie)regelingen CDOKE (Capaciteit Decentrale Overheden Klimaat en Energiebeleid) en LAI (Lokale Aanpak Isolatie). Bij uitvoering van de LAI moet rekening worden gehouden met de Wet natuurbescherming, nu omgevingswet. Daarin is bepaald dat bij ruimtelijke ontwikkelingen, waar woningisolatie onder valt, een soortenmanagementplan (SMP) moet worden opgesteld. Dit is een onderzoeksplan ten behoeve van een ontheffing op de omgevingswet en beschrijft wat moet worden gedaan voor beschermde diersoorten, zoals vleermuizen, gierzwaluwen en huismussen in de gemeente. Er is een tijdelijke plan beschreven om o.a. natuurinclusief isoleren mogelijk te maken, en daardoor in te zetten op grootschalig isoleren met behulp van de subsidieregeling LAI, totdat er een soortenmanagementplan (SMP) is opgesteld. In Katwijk is in 2024 gestart met de eerste stappen van de voorbereiding op een SMP. Hierbij worden ook in- en externe stakeholders betrokken (vastgoedeigenaren en organisaties) die baat hebben bij een SMP en daarvoor ook mogelijke een bijdrage moeten leveren. De doorlooptijd voor een SMP is minimaal anderhalf jaar.

Taakveld 7.4 Energietransitie: In overleg met de ministeries van EZK, BZK en de provincies (in het Vakberaad gemeentefinanciën) hebben de provinciale toezichthouders besloten dat gemeenten het bedrag dat zij uit de CDOKE mogen opnemen als structurele baat in de begroting. Daarmee kunnen tegenover de structurele personele lasten van de organisatie ook structurele baten worden gepresenteerd in de begroting (deze baten mogen overigens niet hoger zijn dan de lasten).

Bedragen x € 1.000 / - = nadeel, + = voordeel / I = incidenteel, S = structureel / L=lasten, B= baten

taak veld	volgnr	Omschrijving	I/S	L/B	2024	2025	2026	2027	2028
		Autonome ontwikkelingen: mutaties groter dan € 50.000
7.4	AG1	Doorlopende activiteiten energiearmoede, correctie teveel overgeheveld naar 2024 in najaarsberap 2023	I	L	149
7.4	AG1	Rijkssubsidie via SPUK energiearmoede	I	B	-149
7.3	AG3	Vergoeding PMD	S	B	100	100	100	100	100
7.3	AG3	Softwarekosten	S	L	-28	-28	-28	-28	-28
7.3	AG3	Voorziening afvalstoffenheffing	S	B	-72	-72	-72	-72	-72
7.4	AG4	Gevelonderzoeken geluidsanering project Sandtlaan/Oegstgeesterweg	I	L	-50
7.4	AG4	Rijkssubsidie gevelonderzoeken geluidsanering	I	B	50
7.2	AG7	Aanpak zwemwaterkwaliteit	S	L		-55	-55	-55	-55
7.2	AG7	Voorziening rioolheffing.	S	B		55	55	55	55
7.4	AG13	Overheveling CDOKE 2023	I	L	-245
7.4	AG13	Rijksbijdrage via SPUK CDOKE	I	B	245
		Totaal autonoom beleid >50K			-	-	-	-	-
		Autonome ontwikkelingen: mutaties kleiner dan € 50.000
7.4	AK1	Planvorming duurzame opwek industrieterrein 't Heen	I	L	-11
7.4.	AK1	Subsidie Provincie Zuid Holland	I	B	11
7.4	AK3	Doorlopende activiteiten energie bespaardienst	I	L	-16
0.10	AK3	Onttrekking Algemene reserve t.b.v. energie bespaardienst	I	B	16
7.4	AK5	Aanpak zwemwaterkwaliteit	I	L	-16
div	AK6	Herijking en indexering ICT-kosten	I	S	-10	-10	-10	-10	-10
		Totaal autonoom beleid <50K			-26	-10	-10	-10	-10
		Nieuw beleid
5.7	N1	Groenbeheerplan 2024-2027: extra exploitatiebudget	S	L	-202	-62	-140	-287	-287
5.7	N1	Groenbeheerplan 2024-2027: extra benodigde formatie 2 fte	S	L	-45	-183	-183	-183	-183
7.4	N2	Uitbreiding taakvelden energietransitie	S	L	PM	PM	PM	PM	PM
7.4	N2	Vernieuwde regeling CDOKE	S	B	PM	PM	PM	PM	PM
7.4	N3	Opstellen Soorten Management Plan	I	L	-100	-250	-290
7.4	N3	Inzet budget wijkaanpak t.b.v. SMP	I	L	200	100	-17
7.4	N3	Subsidie PZH t.b.v. SMP	I	B		100	137
7.4	N3	Bijdragen derden t.b.v. SMP	I	B			120
		Totaal nieuw beleid			-147	-295	-373	-470	-470
		Totaal budgettair neutrale mutaties (zie bijlage)			-116	-182	-162	-162	-162
		Totaal saldi programma 7			-289	-487	-545	-642	-642

Autonome ontwikkelingen: mutaties groter dan € 50.000 (uitgebreid toelichten per volgnummer)

Volgnr.	Toelichting
AG1	Acties uit de SPUK Energiearmoede 2 zoals Witgoedactie, Energieadvisering loopt door t/m 2025. Eind 2023 zijn meer kosten gemaakt dan verwacht waardoor er in de najaarsbestuursrapportage 2023 teveel budget is overgeheveld naar 2024. Met deze mutatie wordt dit gecorrigeerd.
AG3	Vergoeding PMD: Hogere opbrengst door inzameling PMD aan huis, ingaande eind 2022. Daarnaast is het tarief per ton verhoogd met +10% in 2023. Software: Ten behoeve van de invoer van diftar is een extra module aangeschaft voor ons containerbeheersysteem (WasteXL). Het saldo van de mutaties in de exploitatie met betrekking tot het product afval 7.3 wordt verrekend met de voorziening afvalstoffenheffing.
AG4	Uit krediet Sanering Wegverkeerslawaai ten behoeve van voorbereiding en uitvoering van saneringsmaatregelen (gevelisolatie) voor woningen in project Sandtlaan / Oegstgeesterweg.
AG7	Aanpak zwemwaterkwaliteit en beperken gezondheidsrisico’s badstrand Katwijk., o.m. door op basis van metingen en het opgestelde model afvalwaterlozing uit het riool te beperken. Deze structurele mutatie komt voort uit de raadsinformatiebrief met kenmerk Z3109087D3126073 (2023), welke abusievelijk niet in de meerjarenbegroting 2024 e.v. was opgenomen. Het saldo van de mutaties in de exploitatie met betrekking tot het product riolering 7.2 wordt gedekt door de voorziening rioolheffing.
AG13	In 2023 is niet de gehele bijdrage rijksmiddelen ingezet. Dit omdat er niet voldoende capaciteit beschikbaar is. Alle gemeenten gebruiken de CDOKE-regeling om arbeidskrachten te zoeken. Dit heeft invloed op de snelheid waarmee gekwalificeerd personeel kan worden aangetrokken en ingezet. Rijksbijdrage CDOKE 2023 mag ingezet worden in 2024

Autonome ontwikkelingen: mutaties kleiner dan € 50.000 (beknopt toelichten per volgnummer)

Volgnummer	Toelichting
AK1	Beleidsuitvoering Verduurzamen bedrijventerreinen
AK3	De activiteiten van de energiebespaardienst lopen door in 2024
AK5	Ondersteuning zwemwaterteam, naar aanleiding van de raadsinformatiebrief met kenmerk Z3109087D3126073 (2023).

Nieuw beleid

Volgnummer	Toelichting
N1	In het nieuw opgestelde groenbeheerplan 2024-2027 wordt de huidige staat van het groen in onze gemeente geschetst, wat de nodige vervanging en onderhoud behoeft, onze ambities en uitmondend in de hierbij benodigde extra budgetten. Het geheel wordt ook verwerkt in een apart raadsvoorstel met betrekking tot dit onderwerp. De hier weergegeven bedragen zijn excl. de afschrijvingslasten van resp. € 90.000 (2025), € 180.000 (2026), € 263.000 (2027 ev) die via de verwerking van de kapitaallasten van de geactualiseerde investeringsagenda in het meerjarenperspectief worden opgenomen.
N2	De afgelopen jaren heeft de gemeente nieuwe verantwoordelijkheden erbij gekregen waar voor een gedeelte van deze taken het Rijk ook middelen beschikbaar heeft gesteld. Hiermee kunnen gemeenten structureel middelen opnemen in de begroting om personeel aan te trekken. De rol en taken van de gemeente binnen de energietransitie groeien en de beschikbare middelen zijn niet toereikend. Er worden bijvoorbeeld nog geen middelen toegekend om onder andere taken omtrent netcongestie, collectieve warmte en soortbescherming bij isolatie op te pakken. In april 2024 komt het advies over de herijking van de kosten.
N3	Opstellen soortenmanagementplan (SMP) ten behoeve van een ontheffing op de omgevingswet. In de begroting zijn voor de jaren 2023-2025 middelen opgenomen t.b.v., wijkaanpak besparen en isoleren. Deze komen deels vrij te vallen omdat hiervoor een rijkssubsidie LAI is gekomen. Het SMP t.b.v. grootschalig aanpak isoleren kan hiermee worden gedekt. Door het rijk vastgestelde subsidie wordt in 2 tranches uitgekeerd. Voorbereiding voor aanvraag loopt. In- en externe stakeholders (vastgoedeigenaren en organisaties) hebben baat bij een SMP, zij kunnen dan ook gebruik maken van de ontheffing op de omgevingswet. Aan de stakeholders wordt gevraag een bijdrage te leveren voor het SMP.