Ontwikkelingen
De Maatschappelijke Zorg (hieronder vallen beschermd wonen, maatschappelijke opvang, bemoeizorg, verslavingszorg en –preventie) wordt naar verwachting landelijk met ingang van 1 januari 2025 door gedecentraliseerd naar de gemeenten, wanneer de benodigde wetgeving door het parlement is aanvaard. Dit betekent dat de gemeente zelf verantwoordelijk en bevoegd is voor het uitvoeren van de taken omtrent de Maatschappelijke Zorg. Maatschappelijke zorg gaat over mensen met een grotere kwetsbaarheid op psychisch of psychosociaal gebied, zij kunnen daardoor soms beperkt meedoen in de samenleving. Hieronder vallen bijvoorbeeld mensen met een licht verstandelijke beperking of dak – en thuislozen. Er kan sprake zijn van isolement, uitsluiting, overlast en soms zijn ze dakloos. Deze mensen hebben integrale, levensbrede en vaak langdurige ondersteuning nodig.
In de regio Holland Rijnland is – vooruitlopend op de komende wetgeving - afgesproken de verantwoordelijkheid voor deze doelgroepen alvast per 1 januari 2023 bij de gemeenten neer te leggen. De reden hiervoor is om zorg dichtbij te kunnen bieden aan onze inwoners van de regio en om meer grip te krijgen op de kosten en governance.
Tot en met 31 december 2022 lagen deze taken bij centrumgemeente Leiden.
Per 2023 zijn er met twaalf verschillende zorgaanbieders contracten gesloten, die over de hele breedte van de opgave zorg kunnen bieden. De Maatschappelijke Zorg is ingekocht op het niveau van de Duin- en Bollenstreek, als betrouwbare partners bij eerdere inkooptrajecten en voor de juiste schaalgrootte bij inkoop. Dit conform het advies van de Rijksoverheid om Maatschappelijke Zorg op regionaal niveau in te regelen. De specialistische Maatschappelijke Zorg blijft bij de centrumgemeente (Leiden) en is op Holland Rijnland-niveau ingekocht en georganiseerd vanwege het specialistische karakter, de complexe zorgvraag en de schaalgrootte.
Voor mensen die vanwege psychiatrische problemen in een kwetsbare positie verkeren, verandert er veel. Zij wonen of woonden bijvoorbeeld in een instelling met andere mensen die ook begeleiding nodig hebben. Steeds vaker is er nu een andere vorm van wonen: in hun eigen huis met ambulante hulpverleners. Dat maakt meedoen in de samenleving beter mogelijk. Door de decentralisatie werkt de gemeente nauw samen met de gecontracteerde zorgaanbieders waardoor de landelijke ambulantiseringsopgave van 30%, zoals benoemd in het rapport uit 2015 van Dannenberg (Adviesrapport Van beschermd wonen naar beschermd thuis) haalbaar is.
Voor het versterken van de procesregie op dak – en thuisloosheid is de, vorige jaar extra beschikbaar gestelde capaciteit van 0,5 fte voor 2023, ingevuld. Vanaf het derde kwartaal van 2023 gaat deze medewerkers aan de slag met het invullen en vormgeven van deze functie. Doel van de functie is om de verschillende partijen (zorgaanbieders, uitvoering gemeente, hulpdiensten) nog beter samen te brengen in de aanpak rondom dak – en thuisloosheid.