Kader

Het kader voor het grondbeleid wordt gevormd door:

Landelijke wet- en regelgeving

Het Besluit Begroting en Verantwoording provincies en gemeenten (BBV).
Dit is de belangrijkste richtlijn voor de financieel-administratieve verantwoording van het gemeentelijke grondbeleid. Naast het BBV zelf zijn er ook aanwijzingen gegeven in door de commissie BBV uitgegeven richtlijnen. Het BBV en de nadere richtlijnen geven onder andere aanwijzingen voor:

• de onderwerpen die in de paragraaf Grondbeleid moeten worden opgenomen (artikel 16 BBV);
  - de classificatie van grondposities op de balans;
  - de gemeentelijke grondexploitaties worden als Bouwgronden In Exploitatie (BIE) onder de Voorraden verantwoord. Onder de Voorraden worden ook de overige grondposities verantwoord die als potentiele ontwikkellocatie worden aangehouden of als ruilgrond dienst kunnen doen;
  - overige grondposities worden verantwoord onder Materiële Vaste Activa (mva);
  - bijdragen op grond van onder facilitair grondbeleid gesloten anterieure overeenkomsten dienen als vorderingen dan wel vooruitbetalingen te worden verantwoord;
• rentetoerekening aan grondexploitaties. Deze rente dient te zijn gebaseerd op de rente die de gemeente over haar geldleningen betaald;
• tussentijdse winstnemingen. Indien er een positief resultaat wordt verwacht dient jaarlijks, naar rato van de voortgang van het project en de ontvangst van de opbrangsten, een deel van deze winst genomen te worden;
• verliesexploitaties. Als op een project een verlies wordt voorzien dient hiervoor direct een maatregel te worden genomen om dit verlies op te vangen;
• het openen en sluiten van een grondexploitatie, wat bevoegdheden zijn van de gemeenteraad.

De Vennootschapsbelasting (VPB)
Sinds enkele jaren vallen gemeentelijke ondernemersactiviteiten onder de vennootschapsbelasting. Het gemeentelijk grondbedrijf i.c. het vervaardigen van bouwrijpe kavels voor bebouwing wordt als ondernemersactiviteit beschouwd.
Katwijk heeft in het verleden aanzienlijk afgeboekt op de grondvoorraden. De jaarlijkse analyse van de grondexploitaties geeft aan dat er met deze historische afboekingen geen sprake is van winst. En zolang er geen sprake is van winst is er geen vennootschapsbelasting verschuldigd. Tot op heden is er echter nog geen bevestiging van de belastingdienst ontvangen over het standpunt dat historische verliezen mogen worden meegenomen. Hierin schuilt nog een risico.

Gemeentelijk beleid

Nota grondbeleid, waarin is vastgelegd:

• welk beleid de gemeente voorstaat bij de uitvoering van de beleidsprogramma’s. Zie ook onder “visie en uitvoering gemeentelijk grondbeleid”;
• kaders voor het doen van strategische aankopen;
• het grondprijzenbeleid. Voor marktwoningen kiest de gemeente voor de residuele grondprijsbenadering. Voor sociale woningbouw worden vaste kavelprijzen gehanteerd;
• kaders voor de administratie en de aan het grondbeleid gerelateerde reserves en voorzieningen;
• beleidsregels wanneer verliezen worden voorzien. Katwijk houdt geen verliesvoorzieningen aan maar boekt bij verwacht verlies af op de boekwaarde.

De gemeentelijke nota grondbeleid is in 2023 geactualiseerd waarbij onder andere de gevolgen van het arrest Didam zijn verwerkt.

Financiële verordening gemeente Katwijk
Hierin is bepaald dat bij de begroting en de jaarstukken naast de op grond van het BBV verplichte onderdelen verslag wordt gedaan van de uitvoering van de nota Grondbeleid en de deelname in PPS-constructies.

Nota kostenverhaal
Hierin is vastgelegd op welke wijze en tot welke omvang door de gemeente te maken kosten, inclusief bijdragen aan bovenwijkse voorzieningen, bij bouwprojecten worden verhaald.
De nota kostenverhaal dient te worden geactualiseerd. Hiervoor zijn de volgende getrechterde processtappen nodig: Investeringsprogramma => Uitvoeringsprogramma voor de gemeentelijke omgevingsvisie => Nota kostenverhaal. Vanaf 1-1-2024 treedt de nieuw vastgestelde nota kostenverhaal in werking.

Naast de jaarrekening wordt met een jaarlijks Meerjaren Perspectief Grondexploitaties (MPG 2023) verantwoording afgelegd over de grondexploitaties over het voorgaande jaar. In het MPG wordt ook een financieel doorzicht voor de komende jaren gegeven.

Kaderstellende nota’s en verordeningen	Taakveld	Datum	Zaaknr.
Grondbeleid 2017	8.2	28-09-2017	956365
Nota Kostenverhaal		17-12-2015	580543
Financiële verordening		26-09-2019	1419475