Rechtmatigheidsverantwoording in de jaarstukken over 2023
De financiële rechtmatigheid is per 1 januari 2023 in werking getreden met de (aanpassing in de) Wet versterking decentrale overheden. Financieel rechtmatig handelen zorgt voor het bereiken van doelstellingen in de begroting volgens de bedoeling in wet- en regelgeving. Het gesprek over dat rechtmatig handelen moet primair plaatsvinden tussen het college en de raad en dus niet met de accountant. Dat is met de invoering van de rechtmatigheid in 2004 niet voldoende onderkend en gaat nu hersteld worden.
Het is (te) kostbaar en tijdrovend om de financiële rechtmatigheid van iedere euro te controleren. Dat is niet haalbaar en bovendien niet wenselijk uit oogpunt van kostenbeheersing. Daarom bepaalt de gemeenteraad een grens waarboven het college afwijkingen moet opnemen in de rechtmatigheidsverantwoording: de verantwoordingsgrens. Alleen over de afwijkingen boven die verantwoordingsgrens zal de gemeenteraad informatie ontvangen. De gemeenteraad van Katwijk heeft deze verantwoordingsgrens vastgesteld op 1% van de totale lasten van de begroting (inclusief dotaties aan reserves).
De rechtmatigheidsverantwoording maakt onderdeel uit van de gemeentelijke jaarrekening. De accountant betrekt de rechtmatigheidsverantwoording in de oordeelsvorming in navolging van de opdracht van de raad. Door in de paragraaf Bedrijfsvoering informatie te geven over herstel en voorkomen van financiële onrechtmatigheden, ligt de nadruk meer op het ‘vooraf voorkomen’ en minder op ‘terugblikken’.
In de jaarrekening 2023 zal het college voor de eerste maal een rechtmatigheidsverantwoording opnemen volgens het voorgeschreven model. In de paragraaf Bedrijfsvoering zal de nadruk liggen op analyse, toelichting en toekomstige maatregelen om herhaling te voorkomen.
Doelmatigheidsonderzoeken
Op grond van de ‘Verordening onderzoeken doelmatigheid en doeltreffendheid bestuur (artikel 213a Gemeentewet)’ dient het college een onderzoeksplan op te stellen voor de in het begrotingsjaar uit te voeren onderzoeken naar de doelmatigheid en doeltreffendheid. In 2024 is het college voornemens om een onderzoek uit te voeren naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van de afvalinzameling en de mogelijkheden tot uitbesteding daarbij. Standaard is hier € 25.000 aan budget beschikbaar. Omdat er in 2023 geen onderzoek is uitgevoerd wordt aan de raad via de najaarsbestuursrapportage voorgesteld om in 2024 dit budget extra ter beschikking te stellen zodat in totaal € 50.000 beschikbaar is. Op deze wijze kan een wat uitgebreider onderzoek door een externe partij uitgevoerd worden. Op een later moment zal de raad nader geïnformeerd worden over de onderzoeksopzet en het benodigde budget.