De jaren 2021 en 2022 hebben in het teken gestaan van de herprogrammering van de investeringsagenda. Er zijn stappen gezet aan de hand van drie mijlpalen waar als eerste de focus op is gelegd:
- Mijlpaal I PM posten completeren en beprijzen
- Mijlpaal II Financieel kader
- Mijlpaal III Beleidsmatige inhoudelijke afweging met de Roos van Katwijk
Essentieel zijn de belangrijke en grote opgaven van de Gemeente Katwijk de komende jaren. Denk hierbij woningbouwopgave, gebiedsontwikkeling Valkenhorst, mobiliteit, de opgaven uit de omgevingsvisie en maatschappelijke agenda en investeringen volgend uit wettelijke verplichtingen (zoals het Integraal Huisvestingsplan (IHP)). Het completeren heeft geresulteerd in een stijgend investeringsvolume met jaren van zelfs meer dan € 100 miljoen. Er is geprioriteerd om zo meer richting een streefwaarde van € 35 miljoen te komen. Enerzijds gebaseerd op realisatiecijfers van afgelopen jaren en anderzijds wel rekening houdend met een groei. Ook is er gekeken door de bril van de belangrijkste opgaven. Zo is het investeringsvolume flink bijgesteld en is opgenomen in de grafiek op de volgende bladzijde.
In 2023 zijn meerdere sessies georganiseerd met de raad inzake het afwegings-/ prioriteringsproces met betrekking tot de begroting 2023, de techniek rondom de (herprogrammering van) investeringsagenda, de inhoud (en eventuele samenhang en/of volgordelijkheid) van de investeringen. Ook is hierbij de actualisatie aan bod gekomen. Uit deze sessies is gebleken dat keuzes maken lastig is. Keuzes zijn noodzakelijk vanuit realisatie oogpunt (capaciteit), maar ook vanuit financieel oogpunt. Hiervoor zijn voorstellen nodig vanuit het college.
De organisatie is aan de slag gegaan om voorstellen te doen om zo een realistischer volume per jaar in de investeringsagenda te plannen. Niet alleen is gekeken naar de volumes van investeringen, maar ook naar raakvlakken, samenhang en risico’s. Dit is gedaan met behulp van Power BI. Om dit mogelijk te maken is veel werk verzet. Zowel het ontwikkelen van deze tool, als de integrale samenwerking vanuit de diverse disciplines hebben ertoe geleid dat veel informatie beschikbaar is gekomen. Deze informatie helpt zowel het college als de raad bij het maken van de keuzes. Echter zal dit nog steeds geen makkelijk traject zijn. Er is samenhang op zoveel gebieden. Het belangrijkste kader voor het college is een structureel, reëel sluitende begroting. Het college wil dan ook bredere afwegingen maken vanuit de exploitatie. Uiteraard maakt de investeringsagenda met bijbehorende exploitatielasten daar onderdeel vanuit. Beredenerend vanuit dit perspectief zien we dat vanaf 2026 (het ravijnjaar) maatregelen nodig zijn. Omdat er op dit moment nog veel onzekerheden zijn omtrent tegemoetkomingen vanuit het Rijk, is dit nog niet het moment om nu deze afwegingen te maken. We werken een degelijk proces met planning uit om dit toekomstige traject met elkaar te doorlopen. Eind 2023 doen wij hiertoe een voorstel.
Verwerking investeringsagenda in begroting 2024
De basis voor de actualisatie van de investeringsagenda is uiteraard de vorige begroting geweest met bijstellingen in de Voorjaarsbestuursrapportage 2023. Er is niet heel veel veranderd qua omvang, maar er is zoveel mogelijk getemporiseerd. Daarnaast wordt voorgesteld om de volgende twee investeringen van de “Nog niet lijst” te verplaatsen naar de investeringsagenda:
|
Nieuwe omschrijving |
Investering |
Bijdrage Derden |
Afschr. |
2024 |
2025 |
2026 |
2027 |
2028 |
|
GOV Definitieve ontsluiting Zijlhoek |
10.000.000 |
8.000.000 |
80.000 |
250.000 |
2.500.000 |
2.500.000 |
2.250.000 |
2.250.000 |
|
GOV Overkluizing oost/Achterweg |
9.000.000 |
7.250.000 |
29.167 |
2.000.000 |
|
6.000.000 |
1.000.000 |
|
|
Totaal verplaatsing van Nog niet naar investeringsagenda |
19.000.000 |
15.250.000 |
109.167 |
2.250.000 |
2.500.000 |
8.500.000 |
3.500.000 |
2.250.000 |
GOV_ Definitieve ontsluiting Zijlhoek-Woerd (oude benaming: Werkparken De Woerd en Zijlhoek)
Toelichting:
Deze investering betreft de Zijlhoekverbinding. In de door de Raad vastgestelde gebiedsvisie “Valkenburgse Meer, Zijlhoek en De Woerd en de Tjalmastrook” is aangegeven dat het nieuw te ontwikkelen plangebied ontsloten moet worden. Het gebied wordt op dit moment ontsloten via een tijdelijke ontsluiting. Met het verlenen van de benodigde vergunningen voor deze route is de vergunning begrensd tot 1 april 2027. Dit betekent dat er een harde deadline is voor de realisatie en openstelling van de definitieve ontsluiting. Op uiterlijk 1 april 2027 moet de Zijlhoekverbinding in gebruik worden genomen. Om deze reden moet deze investering van '(nog) niet lijst' af gehaald worden
GOV_ Overkluizing Oost/Achterweg (oude benaming: Overkluizing centrale as_plus variant)
Toelichting:
Deze investering betreft een overkluizing bij de Achterweg. De investering is nodig om te voorzien in borging van veilige oversteek voor langzaam verkeer Valkenburg – Valkenhorst en vice versa. De Rijnlandroute voorziet in één langzaamverkeerverbinding over de N206. Om te voorkomen dat de N206 in de toekomst een barrière zal zijn in het landschap zijn twee extra ongelijkvloerse kruisingen (Broekwegviaduct en Achterwegviaduct) over de N206 noodzakelijk waar langzaam verkeer in en uit Valkenhorst de drukke N206 veilig kan oversteken. Deze investering moet van '(nog) niet lijst' af gehaald worden i.v.m. het benutten van een koppelkans vanuit PZH (opdrachtverstrekking Boskalis). Bij uitvoer door PZH/Boskalis legt deze investering geen beslag op de capaciteit van de gemeente voor realisatie en wordt de overkluizing uitgevoerd door de partij welke eerder de Broekweg overkluizing heeft gerealiseerd waarmee de realisatie naar waarschijnlijkheid goedkoper kan. Deze versnelling is tevens in het kader van inflatie, bereikbaarheid en de geldigheid van de Woningbouwimpuls-subsidie (WBI; 10 jaar)wenselijk.
Uiteraard heeft indexatie plaatsgevonden van de investeringsbedragen van 2024 en verder van de investeringen die onderdeel uitmaakte van de investeringsagenda. Deze indexeringspercentages zijn conform begrotingsuitgangspunten van de kadernota, namelijk 4% voor weg- waterbouw en IHP investeringen en 7% voor overige investeringen.
Navolgende tabel geeft planning van de investeringsvolumes tot en met 2030 weer.
Exploitatielasten
De geactualiseerde en geïndexeerde investeringsagenda is in het financiële systeem verwerkt. Dit kan voor investeringen tot en met 2027. De bijbehorende afschrijvingslasten van deze periode maken onderdeel uit de exploitatie. De lasten van investeringen na deze periode nog niet. De afschrijvingslasten die daaruit voortvloeien zijn grotendeels nog niet gedekt en hebben een nadelig effect op het begrotingssaldo. Dat geldt ook voor de exploitatielasten die voortvloeien uit gerealiseerde investeringen, zoals onderhoudslasten e.d. Bij de kadernota is immers besloten om niet meer te sparen voor de toekomst, waar dit onderdeel vanuit maakte. Onderstaande grafiek laat de het meerjarige verloop van de totale afschrijvingslasten zien. Dus afschrijvingslasten van bestaande activa en van investeringen uit de investeringsagenda. Uiteraard zal deze ontwikkeling zich niet daadwerkelijk voordoen omdat niet alles van de investeringsagenda gerealiseerd wordt volgens planning. Het geeft echter wel aan dat het noodzakelijk is om keuzes te maken.
