We hanteren de Strategische Duurzaamheidsagenda 2021 ‘Samen werken aan een toekomstbestendig Katwijk’ als kader gehanteerd. In de Duurzaamheidsagenda zijn de opgaven, doelstellingen en activiteiten voor de verschillende thema’s in samenhang opgenomen.
Vier thema’s zijn uitgelicht:
- Energietransitie;
- duurzame mobiliteit;
- circulaire economie;
- klimaatadaptatie.
De Duurzaamheidagenda biedt ons het handvat om het beleid rond energie en duurzaamheid op te nemen in vrijwel alle beleids- en werkvelden van de gemeentelijke organisatie. Omdat de uitvoeringsagenda die daarin is opgenomen tot 2025 loopt, willen we de Duurzaamheidsagenda eind 2024 actualiseren.
De agenda dient ook als basis voor het gesprek met partners en organisaties uit de Katwijkse samenleving. De agenda fungeert vooral als verbindingsinstrument tussen de verschillende thema’s en met andere agenda’s en programma’s (woningbouw, mobiliteit, economie). We zoeken steeds naar de koppelkansen – in onze eigen bedrijfsvoering, maar ook met anderen: particulier, bedrijf of organisatie.
In de agenda hebben we aangegeven welke interventies we willen plegen om onze doelen te bereiken. Ook is de agenda een goed middel voor coördinatie en voortgang en voor de afstemming van participatie en communicatie. In feite zijn dat in deze opgave ook onze belangrijkste middelen. Het wordt namelijk steeds duidelijker dat duurzaamheid een universele opdracht is (People, Planet, Profit). Het gaat onze hele samenleving aan en we hebben voor het realiseren ervan de kennis, kracht en inzet van iedereen nodig. Ter illustratie: begin 2024 is Katwijk officieel toegetreden als partner van de stichting Nationaal Park Hollandse Duinen (NPHD) om de samenwerking op het gebied van natuur en milieu in de regio te versterken.
Hieronder geven wij een korte toelichting en een overzicht van de speerpunten per deelthema.
Energietransitie
(Deelprogramma 7A)
De energietransitie-opgave is groot. Deze transitie is inmiddels doorgegroeid naar een opgavegericht programma waarin een groot deel van de gemeentelijke organisatie bij betrokken is. De opgave is in vier onderdelen te onderscheiden, namelijk:
- energiebesparing (onder andere door isoleren);
- duurzaam opwekken;
- onderzoek naar andere duurzame bronnen voor onder meer de warmtevoorziening;
- duurzame mobiliteit.
De inspanningen voor de energietransitie zijn vastgelegd in het Energieprogramma 2024-2027.
Begin 2024 werden we geconfronteerd met dreigende netcongestie: een tekort aan capaciteit op het elektriciteitsnetwerk door de toenemende vraag. Dit heeft meerdere oorzaken, maar wat zeker is: als er in nauw overleg met de netbeheerder niet snel oplossingen komen, dan gaat dit ons allen raken. Netcongestie kan voor forse vertraging zorgen in het behalen van de doelstellingen van de Opgave Energietransitie. Bijvoorbeeld doordat omzetting van fossiele brandstofbronnen naar schone(re) elektrische bronnen (elektrische laadpalen, warmtepompen) geen doorgang kan vinden. De netbeheerder is primair verantwoordelijk voor het voorkomen en oplossen van de netcongestie, maar de gemeente kan hierbij ondersteunen – omdat ook de gehele energietransitie en nieuwbouw daarop grote invloed heeft. Het voorkomen van netcongestie – samen met netbeheerders en de provincie – is daarom een regionaal aandachtspunt in de regio Holland Rijnland.
Speerpunten:
- borging van de opgave van de energietransitie in de organisatie van de gemeente Katwijk;
- energiearmoede tegengaan met isoleer- en bespaaracties;
- inzet op betaalbare en toekomstbestendige warmte voor alle bewoners;
- reductie van energie in de bebouwde omgeving én opwekking van duurzame energie, rekening houdend met de problematiek rond netcongestie op korte en lange termijn.
Duurzame mobiliteit
(Deelprogramma 2)
Bij de Opgave Energietransitie betrekken we zowel de transitie van het bebouwde gebied als de mobiliteit. We zetten daarbij enerzijds in op energiebesparing (deelmobiliteit, mobiliteitshubs, openbaar vervoer, fiets), anderzijds op onderzoek en overstap naar andere, duurzame bronnen (waaronder elektriciteit).
Speerpunten:
- ontwikkelen van een mobiliteitstransitie op gemeentelijk niveau;
- ontwikkelen van een strategie voor gebruik en ontwerp van de openbare ruimte;
- invulling van de voorbeeldrol van de gemeente door bijvoorbeeld het wagenpark zoveel mogelijk te elektrificeren (wijkbeheer en handhaving) en bij gemeentelijke aanbestedingen duurzaamheidsvereisten in het programma van eisen op te nemen.
Circulaire economie
(Deelprogramma 3 en Deelprogramma 7)
Om een aantrekkelijke woongemeente te blijven is het belangrijk om de kwaliteit van de leefbaarheid te behouden. Voor ontwikkeling van bedrijventerreinen/werklocaties. De transitie naar een circulaire economie vraagt om een fors ruimtebeslag voor bedrijven. Dit geldt ook voor het inzamelen en verwerken van huishoudelijk afval.
In 2025 willen we de ambities voor duurzaam bouwen verder vormgeven. Belangrijke randvoorwaarden hierbij zijn: energiezuinig, klimaatbestendig, circulair en met oog voor de biodiversiteit.
Speerpunten:
- ontwikkeling van een afvalwaarde transitiestrategie voor huishoudelijk afval;
- ontwikkeling van een circulariteitsstrategie;
- voorbeeldrol voor de gemeente Katwijk op gebied van circulariteit in eigen handelen, gebouwen en contracten.
Klimaatadaptatie
(Deelprogramma 7)
De Klimaatadaptatiestrategie en uitvoeringsagenda (2021-2026) en het integraal Water Ketenplan 2022-2026 (iWKP) vormen de beleidsmatige basis voor ons handelen. We maken ook gebruik van de samenwerking rond het Convenant Klimaatadaptief Bouwen. We zoeken daarbij nog nadrukkelijker de samenwerking met inwoners, ondernemers en organisaties die zich hiermee bezighouden.
Het lokaal hitteplan dat in 2023 is vastgesteld, stellen we in werking als omstandigheden van extreme hitte zich voordoen. De financiering van de watergebonden taken (beperking wateroverlast: opvangen, bergen en afvoeren van regenwater) is ondergebracht in het gesloten circuit rioleringen. De inzet is gericht op het verminderen en zo mogelijk voorkomen van overlast en schade door de optredende weersextremen.
Speerpunten:
- bepalen van risicogebieden en koppelen van kansen voor klimaatadaptieve maatregelen;
- bepalen van de strategie voor een klimaatadaptieve omgeving in gemeente Katwijk;
- formuleren van uitvoeringsmaatregelen en investeringen en deze opnemen in een Uitvoeringsagenda.